توضیحات
سولفات روی 7 آبه یا ویتریول سفید چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
سولفات روی یک ترکیب شیمیایی از نوع سولفات فلزی با فرمول شیمیایی ZnSO4.7H2O است که بهعنوان ویتریول سفید نیز شناخته میشود و کاملاً بیبو است. تولید سولفات روی از طریق تصفیه هر فلزی که حاوی روی است با استفاده از اسید سولفوریک صورت میگیرد و به دو صورت خشک و فرمهای آبدار هگزا هیدرات ZnSO4.6H2O و هپتا هیدرات ZnSO4.7H2O به دست میآید. همهی اشکال این ماده غیرقابل احتراق بوده و در آب حل میشوند. در هنگام تجزیه، بخارهای سمی اکسید روی و اکسیدهای گوگرد را منتشر میکند. سولفات روی در صنایع مختلف از جمله چاپ، آبکاری، کشاورزی، مکمل خوراک دام و بهداشت کاربرد دارد. در زمینههای داروسازی، از اکسید روی با خلوص و کیفیت بالا (ZnSO4.7H2O) استفاده میشود.
روش های تولید سولفات روی 7 آبه (هپتا هیدرات)
در تولید این ترکیب، دو روش عمده به گستردهای به کار گرفته میشوند. هرچند روشهای دیگر نیز برای تولید این ترکیب وجود دارند، اما دو روش زیر از جمله محبوبترین و پرکاربردترین راهکارها محسوب میشوند:
روش اول: استفاده از اکسید روی
روش اصلی تولید سولفات روی از اکسید روی استفاده میکند، و این فرآیند دارای مزایای مصرف انرژی کم، راندمان بالا، سازگاری با محیطزیست، کارکرد آسان و خلوص بالا میباشد. مراحل این فرآیند به شرح زیر است:
ZnO+H2SO4→ZnSO4+H2O
1- آمادهسازی مخزن مواد خام
اکسید روی ثانویه و اکسید روی که در پسماندهای تولید روی موجود است را در یک مخزن مواد خام قرار میدهیم.
2- واکنش با اسید سولفوریک
مخلوط مواد خام را در مخزن به اسید سولفوریک رقیق افزوده و واکنش را آغاز میکنیم. این واکنش باعث تشکیل محلول سولفات روی میشود.
3- حذف ناخالصیها
محلول حاصل از واکنش، جهت حذف ناخالصیهایی نظیر آهن، کبالت و مس، به داخل مخزن واکنش هدایت میشود.
4- فیلتر کردن
محلول را از طریق دستگاه فیلتر عبور داده و ناخالصیها را حذف میکنیم.
5- تبخیر و کریستالیزاسیون
محلول غلیظ به داخل مخزن کریستالیزاسیون منتقل شده و با انجام فرآیند تبخیر، سولفات روی کریستالیزه میشود.
6- خشک کنی
محلول حاوی کریستالهای سولفات روی به خشککن منتقل شده و پس از خشکشدن، محصول نهایی به دست میآید.
اگرچه سولفات روی حاصل از این روش قیمت تمام شده بالایی دارد، اما بیشتر در صنایع پزشکی و داروسازی مورد استفاده قرار میگیرد.
روش دوم: استفاده از اسید سولفوریک
در روش دیگر تولید، از واکنش مواد حاوی روی با اسید سولفوریک برای تولید این ترکیب معدنی استفاده میشود. یکی از نمونههای این واکنش، واکنش فلز روی با اسید سولفوریک آبی است که بهصورت زیر اتفاق میافتد:
Zn+H2SO4+7H2O→ZnSO4⋅7H2O+H2
در این واکنش، فلز روی با اسید سولفوریک آبی و زیادی از آب واکنش داده و سولفات روی هپتاهیدرات بهدست میآید. گاز هیدروژن نیز در این واکنش آزاد میشود. این فرآیند میتواند یکی از راههای تولید سولفات روی باشد که با استفاده از مواد حاوی روی، اسید سولفوریک و آب انجام میشود.
توجه داشته باشید که هر روشی ممکن است بسته به شرایط و نیازهای صنعتی مختلف انتخاب شود.
کاربرد های سولفات روی در صنایع
سولفات روی، یک ترکیب شیمیایی با کاربردهای فراوان در صنایع مختلف، بهویژه در حوزههای کشاورزی و داروسازی است. در زیر به برخی از کاربردهای اهم این ترکیب اشاره خواهد شد.
کاربردهای سولفات روی در کشاورزی
این ماده بهعنوان یک مکمل مؤثر در کودها و سمپاشیهای کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. این ترکیب حاوی روی، عنصری اساسی برای تقویت رشد گیاهان است. با تأثیر مثبت بر فرآیند جذب عناصر غذایی توسط ریشه گیاهان،باعث افزایش بهرهوری گیاهان از مواد مغذی موجود در خاک میشود.
ویژگیهای گوگرد موجود در این سولفات باعث کاهش سطح PH خاک میگردد، در نتیجه تأثیر مثبتی بر جذب عناصر ریزمغذی توسط گیاهان دارد. این اثر موجب بهبود فرآیند رشد و توسعه سلولی گیاهان میشود.
علاوه بر این، این ماده در جهت تنظیم تراز هورمون اکسین و تولید آنزیمهای مسئول برای سنتز نشاسته، تریپتوفان و هورمون رشد (اسید ایندول استیک) تأثیرگذار است. این اثرات به تأخیرافتادن پیری گیاهان منجر شده و فعالیت فتوسنتزی آنها را افزایش میدهد. همچنین، این ترکیب از رشد خزه روی ریشهها جلوگیری میکند.
استفاده هوشمندانه از این ماده معدنی در کشاورزی نهتنها به بهبود کیفیت محصولات کمک میکند؛ بلکه به ارتقاء عملکرد سیستم گیاهی نیز اساسی میشود.
کاربردهای سولفات روی در صنایع نساجی
سولفات روی بهعنوان یک منعقدکننده در صنعت نساجی به کار میرود. این ترکیب در تولید ریون و مواد رنگزای لیتوپون مورد استفاده قرار میگیرد. رنگدانههای لیتوپون که از ترکیبات سولفید و باریم سولفات به دست میآیند، بهعنوان رنگزای سفید در صنایع مختلف مانند رنگها، چرم، کاغذ، جوهر، و پودرهای آرایشی و بهداشتی استفاده میشوند. این رنگدانهها بهعنوان جایگزینی ایمنتر برای سرب سفید مورد استفاده قرار میگیرند، زیرا سرب سفید دارای درصد سمیت بسیار بالاست.
همچنین، این ماده در صنعت نساجی بهعنوان ماده خشککننده جهت مهار رشد باکتریها و جلوگیری از فساد استفاده میشود. این ویژگی موجب حفظ و نگهداری بهتر پوست و چرم در کارگاههای دباغی میگردد.
کاربرد سولفات روی در صنعت
سولفات روی در صنعت بهعنوان یک الکترولیت در عملیات آبکاری به کار میرود. این ترکیب، در دستگاههای تقطیر و تولید آبجو نیز بهصورت گاهبهگاه، بهمنظور افزایش بازده الکل مخمر در فرآیند دمکردن مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربرد سولفات روی در داروسازی
سولفات روی بهعنوان یکی از داروهای اساسی و ضروری در سیستم درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. پزشکان این ترکیب را بهعنوان جزء اساسی در درمان آبرسانی و کنترل اسهال تجویز میکنند. همچنین، مشکلات مرتبط با معده ناشی از کمبود روی نیز ممکن است با استفاده از هپتاهیدرات سولفات روی درمان شود.
این نمک معدنی بهعنوان مکمل غذایی معمولاً در دسترس است و حتی ممکن است در تغذیه وریدی نیز استفاده شود. برخی از کارخانجات در تولید خمیردندان نیز از هیدراتههای سولفات روی بهره میبرند. این ترکیب به دلیل ویژگیهای ضدالتهابی و خاصیت ضدعفونی برای درمان آکنه نیز مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، در قطرهها و لوسیونهای چشم بهعنوان یک منقبضکننده نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
اثرات جانبی و اثرات زیست محیطی
استفاده از سولفات روی بهعنوان یک داروی ضروری توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) تأیید شده است، اما باید به مصرف معقول و متناسب با دستورالعملها توجه شود. مصرف بیش از حد ممکن است به عوارض جانبی منجر شود که شامل تهوع، استفراغ، درد معده، و واکنشهای آلرژیک مانند کهیر، تورم و مشکل در تنفس میشوند. استفاده نادرست یا بیرویه از این ماده ممکن است به عوارض جانبی منجر شود.
در غلظتهای بالا، سولفات روی میتواند آسیب جدی به اندامهای مختلف بدن ایجاد کند، اما این موارد مستلزم قرارگرفتن در معرض مکرر یا به مدت طولانی به شکل خوراکی هستند. همچنین، مصرف در غلظتهای بالا ممکن است باعث آسیب به چشم شود.
از نظر اثرات زیستمحیطی، این ماده بهخودیخود اثرات زیست محیطی زیادی ندارد. بااینحال، در غلظتهای بالا ممکن است به محیط زیست آسیب برساند. تولید این ماده ممکن است باعث آزادشدن برخی محصولات جانبی مانند اکسید سدیم شود؛ بنابراین، مدیریت صحیح و مسئولانه این فرآورده در فرآیند تولید اهمیت دارد تا به حفاظت از محیطزیست اطمینان حاصل شود.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.